W tym poradniku dowiesz się, jak przy pomocy programu QGIS i wtyczki mbtiles w JOSM zmienić wybrany rysunek projektowy…

…w podkład do JOSMa.

Poradnik składa się z dwóch części. W pierwszej opisuję jak skonfigurować potrzebne nam narzędzia, a w drugiej jak przebiega sam proces tworzenia podkładów. Przy drugim i kolejnych podejściach należy więc stosować się tylko do kroków z części 2.

Uwaga. Podobny efekt można osiągnąć przy pomocy prostszej, alternatywnej metody z wykorzystaniem wtyczki PicLayer (której nie będę tu opiosywał). Ma to jednak 2 poważne wady - owa wtyczka bardzo łatwo zapycha pamięć JOSMa powodując “ścinki”. Metoda opisana tutaj pozwala zapisać bardzo duże połacia rysunków bez zauważalnego obciążania komputera.

Część 1. Konfiguracja

Przygotowanie QGIS

Do kolejnych kroków będzie nam potrzebny program QGIS. Jest on szerokim, darmowym zestawem narzędzi dla profesjonalnych kartografów, ale my większość z nich możemy zignorować ;) Pobieramy instalator w wersji oznaczonej jako “Long term release (most stable)” z tej strony

Otwieramy zainstalowany program. Powinniśmy zobaczyć takie okienko: Klikamy na “New Empty Project” by utworzyć nowy projekt. Najlepiej zapisać go w oddzielnym folderze na pliki z projektami by go nie zgubić w przyszłości.

Teraz klikamy Plugins->Manage and Install Plugins Następnie w oknie, które się pojawiło wyszukujemy pluginu Freehand raster georeferencer, klikamy zainstaluj.

Następnym krokiem będzie zdobycie:

• Podkładu z budynkami i działkami
• Podkładu z ortofotomapą i OSMcarto (dla łatwiejszej orientacji)

proponuję następujące warstwy:

http://mapy.geoportal.gov.pl:80/wss/service/pub/guest/G2_GO_WMS/MapServer/WMSServer?TRANSPARENT=TRUE&VERSION=1.1.1
https://mapy.geoportal.gov.pl/wss/service/PZGIK/ORTO/WMS/HighResolution
https://tile.openstreetmap.org/{z}/{x}/{y}.png

1. Żeby dodać pierwsze 2 podkłady podkłady znajdujemy w przyborniku “Browser” po lewej zakładkę WMS/WMTS->klikamy prawym przyciskiem myszy->New Connection:

2. W otwartym oknie wklejamy pierwszy link, nadajemy nazwę i klikamy okej

Kroki 1 i 2 powtarzamy dla drugiego linku, a trzeci dodajemy analogicznie, tylko zamiast opcji WMS/WMTS wybieramy XYZ tiles.

W podobny sposób można dodać oczywiście inne podkłady wg swoich preferencji.

Po zapisaniu w programie zestawu dostępnych warstw możemy je otworzyć i dodać do projektu, klikając 2 razy lewym przyciskiem myszy. Warstwy można zaznaczać i odznaczać jako widoczne/niewidoczne tak jak w JOSMie

Powinniśmy mieć taki widok

Przygotowanie JOSMa

w JOSM otwieramy ustawienia klikając F12->wybieramy zakładkę “Wtyczki”->w wyszukiwarce szukamy “mbtiles” i instalujemy. Po tym należy zrestartować program, żeby plugin zaczął działać.

Część 2. Tworzenie podkładu

Znalezienie interesujących nas projektów

Wiele urzędów samorządowych posiada spółki odpowiedzialne za organizacje przetargów. Na ich stronach można znaleźć trwające i zakończone przetargi. Wybieramy interesującą nas inwestycję i pobieramy załączniki

W przypadku inwestycji drogowych najbardziej będzie nas interesował plik .pdf o nazwie “Organizacja Ruchu Docelowego” lub podobnie - na takim rysunku pracownia oznacza geometrie jezdni, torów, chodników, zieleni, etc wraz z docelowym oznakowaniem poziomym i pionowym. Po otwarciu PDFa zobaczymy parę stron tekstu opisowego i na końcu jedną lub więcej stron z rysunkami wyglądającymi mniej więcej tak:

Konwersja na .png

Format .pdf nie nadaje się dla naszych celów, musimy zmienić go na .png. W tym celu możemy skorzystać z naszego preferowanego programu do konwersji plików. Ja polecam to narzędzie w przeglądarce www. Wysyłamy nasz PDF, wybieramy TYLKO strony z rysunkami (tutaj 13 i 14) i 300 DPI.

Pobieramy wygenerowane pliki i zapisujemy w jednym, wygodnym miejscu. Warto w tym momencie przyciąć obrazek do ramki tak, by nie było widać tabelki po prawej (będzie nam potem przeszkadzać w mapowaniu).

Georeferencja w QGIS

Otwieramy QGIS i utworzony przez nas wcześniej projekt z zapisanymi warstwami. W pasku na górze wybieramy Raster->Georeferencer Otworzyło się okno Georeferencera. by teraz otwieramy przygotowane wcześniej rysunki .png klikając na ikonkę szachownicy w lewym górnym rogu. Otworzył się nasz rysunek. Możemy go przesuwać trzymając środkowy przycisk myszy. Teraz klikamy zębatkę by otworzyć konfigurację. Wybieramy takie ustawienia jak na obrazku, ustawiamy folder zapisu i klikamy OK

Teraz jesteśmy gotowi do kalibrowania położenia rysunku na mapie: Rysunki projektowe są nanoszone na tzw. Mapę Zasadniczą. Widać na niej min. uzbrojenie terenu, granice działek i najważniejsze - budynki. Są one identyczne jak te na warstwach WMS z GUGIKu (tylko może brakować niektórych ze względu na aktualność danych).

Naszym zadaniem jest znalezienie 3 lub 4 punktów na projekcie, kliknięcie ich, wybranie “from canvas” i kliknięcie tego samego punktu na mapie. Po każdym zaznaczeniu punktu pojawi się w jego miejscu czerwona kropka, a na dole w tabelce informacje o nim Jeśli się pomyliliśmy, to punkt można usunąć lub przesunąć przy pomocy tych narzędzi lub klikając na jego miejsce w tabelce prawym przyciskiem myszy i wybierając Remove

Parę wskazówek:

• Wybieraj punkty na rogach charakterystycznych budynków, tak by łatwo je znaleźć na mapie
• Im bliżej krawędzi/rogu rysunku tym lepiej
• po 4tym punkcie pojawią się liczby w kolumnach dX i dY. To jest miara niedokładności wskazania punktów i chcemy, by była jak najmniejsza. Jeśli nie pomyliłeś się przy ich wskazywaniu, to powinny być mniejsze niż ~4 piksele.
• dX i dY można zmniejszyć zaznaczając 5ty punkt. Po tym w tabelce usuń punkt z największą wartością dX lub dY. Powtórz do skutku.

Po osiągnięciu zadowalającego poziomu dokładności możemy kliknąć w lewym górnym rogu przycisk “Play” i we wskazanym przez nas wcześniej folderze zapisze się plik typu .tif

Tworzenie pliku mbtiles

Po wykonaniu poprzednich kroków możemy “przeciągnąć” gotowy plik .tif na mapę projektu. Program automatycznie doda go jako nową warstwę. Jeśli stworzyliśmy więcej niż jeden .tif, to możemy dodać w ten sposób wszystkie i przy pomocy menedżera warstw ustawić je jeden nad drugim wedle życzenia Jeśli wystąpiły problemy z przezroczystością warstw to w ustawieniach georeferencera należy odznaczyć opcję “Use 0 for transparency when needed” i wygenerować tif ponownie.

Jeśli wszystko jest już w porządku to jesteśmy gotowi do wygenerowania gotowego podkładu. W tym celu znajdujemy po prawej przybornik Processing Toolbox (jeśli go nie widać to trzeba go otworzyć w menu View->Panels) Następnie wybieramy Raster Tools->Generate XYZ tiles (MBtiles) Otworzy nam się okno ustawień generowań pliku mbtiles. wybieramy ustawienia jak na obrazku, wybieramy miejsce, w którym chcemy zapisać plik, po czym klikamy Extent->Draw on Canvas i myszką zaznaczamy na mapie zasięg warstwy jaką chcemy wygenerować. Im większy, tym więcej miejsca zajmie nam na dysku, więc trzeba uważać.

Kiedy jesteśmy gotowi klikamy Run i plik po jakimś czasie wygeneruje się we wskazanym miejscu.

Otwieranie w JOSM

Tak wygenerowany .mbtiles możemy otworzyć jako podkład w JOSM klikając ctrl+o i wybierając nasz plik i cieszyć się dokładnie zrzutowanym na mapę podkładem :)